George Harrison. Living in the Material World (2011)

Eg kjenner Beatles-historia godt, og har rimeleg god oversikt over kva McCartney og Lennon har teke seg til etter at bandet vart oppløyst. Eg veit mindre om livet til Harrison, og rekna med at denne filmen kunne gjera meg litt klokare.

Eg er sjølvsagt ikkje den einaste som kjenner Beatles godt, og det er den store utfordringa for ein som skal laga ein dokumentar om Harrison. Korleis kan ein fortelja om Harrison i 60-åra på ein ny måte? Martin Scorsese gjer det enkelt, han viser filmklipp, han spelar musikk, han let folk snakka om tida Beatles eksisterte, men han gjer det ikkje i detalj. Her er mange bilete og filmar eg ikkje har sett før, og han nyttar òg brev Harrison sende til foreldra som kjelde. I tillegg vert sjølvsagt det heile vinkla rundt Harrison. Ei rekkje personar fortel om Harrison, og det er dei ein kunne venta - McCartney, Starr, Pattie Boyd, Eric Clapton, enkja Olivia, sonen Dhani, Terry Gilliam og Eric Idle, og nokre til.

Det vert grundigare etter 1970. Her har Scorsese valt ut nokre sentrale hendingar i livet hans. Den fyrste soloplata (1970). Bangladesh-konserten (1971). Life of Brian (1979) og Handmade Films. Mordet på Lennon (1980). Travelling Wilburys (1988-90). Beatles-antologien (midten av 90-åra). Kreft (1997-2001). Knivangrep (1999). Årstala har eg funne på nettet, det er eit minus med filmen at ingenting vert tidfesta. Av og til, som i arbeidet med Beatles-antologien, må ein òg vita på førehand at det er grunnen til at Harrison brått er i same rom som McCartney og Starr. Innimellom desse sentrale hendingane er det litt religion, ørlite musikk, og ein del hagearbeid på Friar Park, godset der han budde.

Harrison var 28 år då Beatles vart oppløyst. Då hadde han alt brukt mykje tid på religiøse funderingar, og han var djupt religiøs det meste av livet. Han var overtydd om at det kom eit liv etter dette, og for han var døden berre eit avskil med den kroppen ein hadde på jorda. Etter knivangrepet i 1999 brukte han mykje tid på å førebu seg på akkurat dette, altså å ta farvel med sin eigen kropp og gå over i neste fase.

Han var seriøs og alvorleg, men hadde òg ekstremt god sans for humor. To dagar før Monty Python skulle ta til med filminga av Life of Brian ville ikkje EMI betala filmen. I mangelen på andre utvegar snakka Idle med Harrison, som sa at han skulle skaffa pengane. Det gjorde han ved å pantsetja godset sitt. Han var òg morosam, i to alvorlege situasjonar kom han med gode replikkar. Etter knivangrepet vart han boren ut på båre, og ved utgangsdøra til Friar Park stod to tilsette som berre hadde arbeidd der nokre dagar. Han kika på dei, og sa "how do you like the job so far?" Nokre veker før han døydde snakka han med Ringo Starr for siste gong, på eit sjukehus i Sveits. Harrison var svak, alle visste at han låg for døden, men Starr måtte likevel reisa, av di dottera skulle gjennom ein hjerneoperasjon på eit sjukehus i Boston. Det siste Harrison sa til Starr var "Do you want me to come with you?"

Så her er mykje godt, men eg hadde venta meg meir. Kanskje filmen rett og slett burde hatt ein forteljar, som oppsummerte og kom med nokre fakta histen og pisten, kanskje filmen burde vore mindre oppramsande. Eller kanskje det berre kom av at eg visste meir om livet til Harrison enn eg var klar over, her var ikkje så mykje nytt for meg.

Guffen er lunken.

Meir The Beatles på kulturguffebloggen
A Hard Day's Night (film, 1964)
John Lennon: In His Own Write (1964)
John Lennon: A Spaniard in the Works (1965)
Magical Mystery Tour (film, 1967)

Yellow Submarine (film, 1968)
Jann Wenner: Lennon Remembers (1970)
Let It Be (film, 1970)
Williams/Marshall: The Man Who Gave The Beatles Away (1975)
Mark Shipper: Paperback Writer (1978)
The Rutles/All You need is Cash (film, 1978)
Brown og Gaines: The Love You Make (1983)
Ian MacDonald: Revolution in the Head (1994)
The Beatles Anthology (fjernsynsserie, 1995)
The Beatles: Anthology (2000)
Ringo Starr: Postcards from the Boys (2004)
Joshua M. Greene: Here Comes The Sun (biografi om George Harrison, 2006)
Howard Sounes: Fab. An intimate Life of Paul McCartney (2010)
Hunter Davies (red.): The John Lennon Letters (2012)
Good Ol' Freda (2013)
Mark Lewisohn: The Beatles. Tune In, del I (2013)
Mark Lewisohn: The Beatles. Tune In, del II (2013)
Tom Doyle: Man on the Run (2014)
Paul Du Noyer: Conversations with McCartney (2015)
Michael Seth Starr: Ringo. With a Little Help (2015)
The Beatles. Eight Days A Week (2016)
Sgt. Pepper's Musical Revolution (2017)
George Harrison: I Me Mine (2017)
Tony Barrell: The Beatles on the Roof (2017)
The Beatles: Get Back (bok, 2021)
Paul McCartney: The Lyrics (2021)
The Beatles. Get Back (fjernsynsserie, 2021)
McCartney 3, 2, 1 (2021)
Kozinn og Sinclair: The McCartney Legacy, Volume 1 (2022)