27. desember 2015

Simon Winchester: The Professor and the Madman (1998)

Professoren i tittelen var James Murray, som var redaktør for sjølvaste Oxford English Dictionary. Arbeidet med det verket tok til i 1857, det fyrste bandet kom i 1884, og det siste av dei ti banda kom i 1928. Seinare har det kome i to trykte utgåver til. Eit sentralt grep i verket var at ein ikkje berre skulle lista opp ord, ein skulle òg visa korleis orda hadde vore brukte gjennom åra. Dei knytte til seg svært mange friviljuge, som las bøker for å dokumentera bruken av orda.

Galningen i tittelen var W.C. Minor, ein av dei mest ivrige til å senda inn døme på ordbruken. Han sende inn meir enn 10 000 slike døme, og hadde ei høg stjerne hjå Murray og medarbeidarane hans. Murray prøvde fleire gonger å møta Minor, men det tok nokre år før han fekk det til, og han må ha vorte overraska då han fann ut at Minor budde på eit galehus. Han var plaga av altfor realistiske fantasiar, han trudde at han om nettene vart heimsøkt av både folk og dyr. Han vart innlagt etter at han hadde drepe ein tilfeldig person ei natt, men var såpass ressurssterk at han fekk langt fleire privilegium enn dei andre på galehuset.

Forteljinga om desse to er fantastisk. Livet til Minor er det mest spanande, men Winchester fortel òg mykje om det generelle arbeidet med ordboka. Det i seg sjølv er lærerikt, og det er fascinerande korleis Murray bruker heile livet sitt på dette arbeidet, men det er likevel Minor som er den fargerike i boka.

Guffen tilrår.

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar